z.12 Nurty kryminologii
Kryminologia radykalna (marksistowska)¶
- Rozwijała się w latach 60. XX wieku
- Oparta na ideach marksistowskich
- Przeciwstawna do kapitalizmu
- Postuluje równość społeczną i wspólne posiadanie mienia
Kryminologia klasyczna¶
- Zakłada, że ludzie są racjonalni i podejmują świadome decyzje
- Przestępstwo to świadomy wybór
- Kara powinna być szybka i odstraszająca
- Celem kary jest odstraszenie społeczeństwa i ochrona
Kryminologia pozytywistyczna¶
- Zakłada, że ludzie nie zawsze działają racjonalnie
- Przestępstwo może być zdeterminowane przez wychowanie czy czynniki psychologiczne
- Przestępcy różnią się od "normalnych" ludzi
- Celem jest leczenie i rehabilitacja sprawców, a nie karanie
- Przestępstwo wynika z sił wewnętrznych i zewnętrznych, a nie świadomej decyzji
Porównanie kryminologii klasycznej i pozytywistycznej¶
| Aspekt | Kryminologia klasyczna | Kryminologia pozytywistyczna |
|---|---|---|
| Cechy człowieka | Racjonalny, wolna wola | Zdeterminowany przez warunki środowiskowe i psychologiczne |
| Przestępstwo | Świadomy wybór | Skutek uwarunkowań biologicznych i społecznych |
| Podejście do kary | Odstraszenie | Leczenie i resocjalizacja |
| Metoda | Filozofia, logika | Nauka, empiryzm |
Kryminologia radykalna¶
- Przestępczość jako wytwór systemu społecznego opartego na kapitalizmie
- Podkreśla wyzysk jednych grup społecznych przez inne
- Zwraca uwagę na nierówne traktowanie przestępstw "białych kołnierzyków" i przestępstw ubogich
- Postuluje głęboką zmianę społeczną i obalenie kapitalizmu
- Celem jest sprawiedliwość społeczna i likwidacja źródeł przestępczości w strukturach społecznych