6 Działy Kryminologii

Podział kryminologii ze względu na działy¶

Bada przyczyny przestępczości i mechanizmy jej powstawania
Tworzy modele wyjaśniające zachowania przestępcze
Zajmują się nią osoby spoza organów ścigania, ale czerpiące wiedzę od praktyków
Wykorzystuje metody badawcze:
- Analizy statystyczne
- Badania terenowe (ankiety społeczne)
- Badania indywidualne wśród osób odbywających karę pozbawienia wolności
Analizuje wpływ czynników genetycznych, środowiskowych i społecznych na skłonność do przestępstw
Charakteryzuje się interdyscyplinarnością - wykorzystuje osiągnięcia neurobiologii i innych nauk

Skupia się na praktycznym zastosowaniu teorii kryminologicznych w zwalczaniu przestępczości
Pomaga dostosować systemy prawne do realnych problemów społecznych
Przyczynia się do tworzenia nowych typów przestępstw (np. mobbing, stalking)
Bada społeczne oczekiwania dotyczące kar (np. kwestia kary śmierci)
Rozwija profilowanie kryminalne:
- W Polsce działają wykwalifikowani profilerzy
- Pomagają w rozwiązywaniu trudnych spraw
- Typują nie konkretne osoby, ale grupy osób spełniające określone kryteria
Ocenia wpływ polityki karnej na poziom przestępczości (np. czy wysokość czy nieuchronność kary bardziej wpływa na ograniczenie przestępstw)

Analizuje przestępczość w różnych krajach i kulturach
Porównuje systemy prawne i polityki karne
Bada skuteczność różnych środków przeciwdziałania przestępczości
Analizuje rodzaje przestępstw w zależności od narodowości i regionów świata
Współpracuje z organizacjami międzynarodowymi (np. Europol)
Proponuje uniwersalne strategie walki z przestępczością:
- Zniwelowanie bezrobocia
- Zmniejszenie ubóstwa (co wpływa na ograniczenie przestępczości pospolitej)

Koncentruje się na indywidualnych przypadkach przestępców
Bada osobiste uwarunkowania sprawców
Pomaga w przyporządkowaniu odpowiedniej terapii lub programu resocjalizacyjnego
Diagnozuje zaburzenia mogące prowadzić do zachowań kryminalnych (np. schizofrenia, bipolarność, SPD)
Stosuje metody:
- Wywiady
- Testy psychologiczne
- Obserwacja sprawcy
Dąży do zrozumienia sprawcy (nie mylić z akceptacją jego zachowania)
Opracowuje skuteczne metody leczenia w celu zapobiegania recydywie

Bada funkcjonowanie systemów penitencjarnych i wpływ resocjalizacji na skazanych
Analizuje problemy recydywy (większość skazanych wraca do przestępczości)
Przykład badań: 80% młodocianych członków gangów we francuskich więzieniach deklarowało powrót do gangu po wyjściu na wolność
Analizuje warunki w zakładach karnych i ich wpływ na psychikę więźniów
Zajmuje się trudnościami w reintegracji społecznej po odbyciu kary:
- Problem adaptacji po długoletniej izolacji (np. 20-25 lat)
- Trudności z nadążeniem za rozwojem technologicznym
Współpracuje z administracją więzienną, psychologami i organizacjami społecznymi
Bada alternatywne metody karania (dozór elektroniczny, prace społeczne)
Wskazuje, że humanizacja systemu karnego zwiększa efektywność kar
Podkreśla, że nieuchronność kary jest ważniejsza niż jej wysokość w zapobieganiu recydywie

Bada wpływ środowiska społecznego na występowanie przestępczości
Analizuje rolę czynników takich jak:
- Rozwój miast i urbanizacja
- Bieda
- Brak dostępu do edukacji
- Dostęp do broni (problem szczególnie widoczny w USA)
Ocenia prewencję kryminalną i projektowanie przestrzeni publicznych
Zauważa pozytywny wpływ infrastruktury sportowej na ograniczenie przestępczości wśród młodzieży (np. program Orlików w Polsce)
Opiera się na teorii rozbitych okien (zaniedbanie wpływa na wzrost przestępczości)
Wskazuje na znaczenie ukierunkowania energii młodzieży poprzez sport i hobby
Współpracuje z socjologią, urbanistyką i psychologią społeczną
Dąży do opracowania strategii zmniejszających przestępczość poprzez poprawę warunków życia
Podkreśla korelację między dobrym wykształceniem a niższym poziomem przestępczości
Wykorzystuje dane statystyczne do identyfikacji zagrożonych obszarów

Kryminologia jest nauką interdyscyplinarną, czerpiącą z wielu dziedzin
Badania wskazują, że nie wysokość kary, ale jej nieuchronność ma największy wpływ na ograniczenie przestępczości
Edukacja, sport i poprawa warunków życia są kluczowe w zapobieganiu przestępczości
Resocjalizacja w obecnym kształcie ma ograniczoną skuteczność
Profilaktyka i prewencja są równie ważne jak ściganie i karanie przestępców