Poziome struktury społeczne i pionowe struktury społeczne. Poziome to będą charakteryzować społeczeństwa, w których relacje między jednostkami, i aktorami społecznymi, aktorami zbiorowymi (firma będzie aktorem zbiorowym na przykład). bo mafia też będzie aktor zbiorowy, organizacje różnego rodzaju, gdzie owe relacje mają charakter symetryczny, czyli inaczej równorzędny. I w związku z tym dominuje kultura kontraktów. Czyli wzajemne relacje regulują umowy. Kończąc przykładem, w tych społeczeństwach kasujemy bilety w tramwajach, w komunikacji publicznej, nie tylko przed strachem, przed kanarem, ale także z poczucia, że to jest nasze wspólne dobro. I skąd trzeba pieniądze uzyskiwać na te tramwaje, więc kasuję bilety, bo wiem, że to jest dla naszego wspólnego dobra. Drugi rodzaj więzi społecznych to są więzi pionowe, w których relacje między aktorami społecznymi mają charakter asymetryczny. Czyli ci z góry narzucają swoją wolę tym usytuowanym niżej w rabinie relacji ekonomicznych, politycznych i społecznych. Brakuje tu zaufania społecznego. O. I są wysokie koszty transakcyjne w obrocie gospodarczym. To jest wynikiem braku zaufania co do dotrzymywania umów i zobowiązań. Amoralny familizm to objaw relacji pionowych.
Wskazniki zaufanai spolecznego: - poziom frekwencji wyborczej - liczebnosc organizacji pozarzadowych - czytelnictwo lokalnych mediow, prasy, zainteresowanie sfera poliytyczna w sferze lokalnej i krajowej
Próżnia socjologiczna - przez komunizm, brak wiary w siebie i trudne warunki polskie społeczeństwo w okresie PRL indentyfikowało się z narodem i rodziną, a państwem mniej. Pomiędzy powinny być organizacje obywatelskie, pozarządowe itd ale nie dało się ich zakładać oddolnie. Nie było nic "pośrodku" pomiędzy rodziną a narodem. Do dzisiaj nasi rolnicy nie mogą się zorganizować.
Relacje Społeczne i Kapitał Społeczny: Wpływ na Rozwój Gospodarczy¶
Wprowadzenie¶
Wykład analizuje wpływ różnych typów relacji społecznych na rozwój gospodarczy i funkcjonowanie społeczeństw, ze szczególnym uwzględnieniem kontrastu między strukturami poziomymi i pionowymi.
1. Podstawowe Typy Relacji Społecznych¶
A. Relacje Poziome¶
Definicja: Relacje charakteryzujące się symetrycznymi stosunkami między jednostkami i aktorami społecznymi.
Cechy charakterystyczne: - Dominacja kultury kontraktów - Wysokie zaufanie społeczne - Niskie koszty transakcyjne - Równorzędność partnerów
Przykład praktyczny: - System handlowy w Szwecji oparty na zaufaniu między dostawcami a odbiorcami
B. Relacje Pionowe¶
Definicja: Relacje asymetryczne, gdzie podmioty wyżej usytuowane narzucają swoją wolę niżej położonym.
Cechy charakterystyczne: - Brak zaufania społecznego - Wysokie koszty transakcyjne - Dominacja hierarchii - Ograniczona współpraca
2. Wskaźniki Zaufania Społecznego¶
Kluczowe wskaźniki do zapamiętania: - Poziom frekwencji wyborczej - Liczba organizacji pozarządowych - Czytelnictwo lokalnych mediów - Zainteresowanie sprawami lokalnymi
3. Przykład Włoch jako Model Kontrastowy¶
A. Włochy Północne¶
Charakterystyka: - Rozwinięte struktury poziome - Wysoki poziom zaufania społecznego - Silna tradycja samorządności - Rozwinięty sektor małych i średnich przedsiębiorstw
B. Włochy Południowe¶
Charakterystyka: - Dominacja struktur pionowych - Amoralny familizm (zaufanie ograniczone do najbliższej rodziny) - Silne struktury mafijne - Niski poziom rozwoju gospodarczego
4. Fenomen "Trzecich Włoch"¶
Definicja: Region charakteryzujący się wysokim rozwojem gospodarczym opartym na współpracy małych firm i stowarzyszeń gospodarczych.
Cechy charakterystyczne: - Elastyczność produkcji - Silne sieci współpracy - Wysoki poziom innowacyjności - Efektywne wykorzystanie kapitału społecznego
5. Przypadek Polski¶
A. Próżnia Socjologiczna¶
Definicja: Zjawisko braku struktur pośrednich między rodziną a narodem, charakterystyczne dla okresu PRL.
Konsekwencje: - Niski poziom zaufania społecznego - Problemy z tworzeniem grup producenckich - Trudności w rozwoju spółdzielczości - Indywidualistyczne podejście do prowadzenia działalności gospodarczej
Podsumowanie¶
Kluczowe wnioski: 1. Relacje poziome sprzyjają rozwojowi gospodarczemu 2. Zaufanie społeczne obniża koszty transakcyjne 3. Kapitał społeczny przekłada się na kapitał ekonomiczny 4. Historyczne uwarunkowania mają długotrwały wpływ na struktury społeczne 5. Zmiana wzorców kulturowych wymaga czasu i sprzyjających warunków