Administracja publiczna i prawo administracyjne¶
Definicja administracji publicznej¶
Administracja (łac. ministrare, administrare) oznacza wykonywanie, zarządzanie, służenie. Pojęcie to jest używane w różnych znaczeniach:
- Jako działanie
- Jako wyodrębniona organizacja o szczególnych cechach
Administrację można utożsamiać z: - Zarządzaniem - Kierowaniem - Zawiadywaniem - Służeniem - Gospodarowaniem
Perspektywy definicji administracji publicznej¶
- Formalno-prawna: zespół działań realizowanych na rzecz interesu publicznego przez różne podmioty w ramach określonych przepisami prawa.
- Podmiotowa: ogół podmiotów odpowiedzialnych za realizację zadań w imię interesu publicznego.
- Przedmiotowa: działalność państwa, której przedmiotem jest realizacja zadań i kompetencji z zakresu władzy wykonawczej.
Skrótowa definicja: Administracja publiczna to działalność państwa, która nie ma charakteru ustawodawczego ani sądowniczego.
Historia administracji publicznej¶
- Korzenie sięgają starożytnego Rzymu
- Nowożytne rozumienie pojawiło się w czasach monarchii absolutnej
- Ewolucja od zwykłego zarządu krajem do pełnienia konkretnych zadań na rzecz interesu publicznego
Podział administracji publicznej w Polsce¶
Administracja samorządowa¶
- Gminna
- Powiatowa
- Wojewódzka
Administracja rządowa¶
- Centralna (np. Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów, Ministrowie)
- Terenowa (np. wojewoda, służby regionalne)
Administracja państwowa¶
- Niezależna od rządu
- Przykłady: NIK, KRRiT, KRS, NBP, Prezydent RP, RPO
Inne podziały administracji publicznej¶
- Ze względu na zakres działań: administracja ogólna i specjalna
- Według działów: administracja spraw zagranicznych, wojskowych, sprawiedliwości, skarbowa, spraw publicznych
Funkcje administracji publicznej¶
- Porządkowo-reglamentacyjna
- Świadcząca
- Organizatorska
- Wykonawcza
- Kontrolno-nadzorcza
- Planistyczna
Cechy administracji publicznej¶
- Przymus
- Monopolistyczny charakter
- Trwałość
- Planowość
- Ciągłość
- Stabilność
- Apolityczność
- Fachowość
- Podział i uporządkowanie
- Legalizm
- Poszanowanie interesu publicznego
Prawo administracyjne¶
Definicja¶
Ogół norm prawnych odnoszących się do administracji w znaczeniu formalnym, regulujących działalność organów administracyjnych oraz zachowanie administrowanych.
Podział prawa administracyjnego¶
- Materialne
- Formalne
Źródła prawa administracyjnego¶
- Konstytucja RP
- Ustawy i rozporządzenia z mocą ustawy
- Ratyfikowane umowy międzynarodowe
- Rozporządzenia
Normy prawa administracyjnego¶
- Ustrojowe
- Materialne
- Proceduralne
Zasady prawa administracyjnego¶
- Praworządności (legalności)
- Równości wobec prawa
- Lex retro non agit
- Ochrony praw nabytych
- Prawa do sądu
- Pomocniczości (subsydiarności)
- Proporcjonalności
- Zrównoważonego rozwoju
Kodeks postępowania administracyjnego (KPA)¶
- Reguluje postępowania o charakterze ogólnym
- Zawiera zasady rozstrzygania sporów o własność i kompetencyjnych
- Nie reguluje zasad postępowania przed sądem administracyjnym