Historia prawa i państwowości¶
Kodeks Hammurabiego¶
- Powstał około 1772 r. p.n.e.
- Jeden z najstarszych i najbardziej kompleksowych zbiorów praw
- Zawierał prawo konstytucyjne, karne, spadkowe, małżeńskie i inne
- Odkryty na początku XX wieku przez francuską ekspedycję archeologiczną
- Oparty na zasadzie prawa talionu ("oko za oko")
- Składał się z około 8000 słów w 282 klauzulach
Główne cechy:¶
- Kary zależne od statusu społecznego sprawcy i ofiary
- Trzy główne rodzaje kar: grzywna, kary cielesne, kara śmierci
- Zawierał też regulacje dotyczące codziennego życia (np. pożyczki, dziedziczenie)
- Określał płacę minimalną i nagrody za dobrze wykonaną pracę
Wpływ starożytnych cywilizacji na prawo europejskie¶
- Dziedzictwo Rzymu i Grecji (sentencje łacińskie, pojęcia polityczne)
- Wpływ kultury prawnej Izraela (Stary Testament)
- Odkrycia archeologiczne wskazują na istnienie wcześniejszych kodeksów (np. kodeks Urukaginy)
Rozwój państwowości w starożytności¶
- Państwa nad Morzem Śródziemnym (od II tysiąclecia p.n.e.)
- Ewolucja ustrojów: od monarchii przez arystokrację do wczesnej demokracji
Przykłady:¶
- Sparta:
- Klasy społeczne: spartiaci, periojkowie, heloci
-
Organy władzy: królowie, geruzja, apella, eforowie
-
Ateny:
- Reformy demokratyczne (Solon)
- Podział społeczeństwa na klasy majątkowe
- Instytucje: zgromadzenie ludowe, rada 500, sądownictwo ludowe
Wkład myślicieli greckich¶
- Stworzenie podstaw teoretycznych wiedzy politycznej
- Wpływ dzieł Platona i Arystotelesa na kształtowanie się instytucji prawa publicznego w Europie